3. 2. 2012.

„Akcija“ u devastiranoj prijepoljskoj opštini


Skupština opštine Prijepolje usvojila je Akcioni plan zapošljavanja, prema kome će se iz lokalnog budžeta izdvojiti 10 miliona dinara za subvencionisanje zapošljavanja 80 osoba tokom ove godine. Ostatak sredstava, za zapošljavanje i ovako neznatnog broja ljudi među hiljadama koji traže posao, subvencioniraće država.
To je izazvalo mnoštvo polemika, a odbornici opozicije su nazvali ovakav plan „ironijom“ s obzirom na stopu nezaposlenosti, uz primedbe da su transferna sredstva koja se očekuje i koja su duplo veća nego prošle godine, mogla biti usmerena baš u oblast intenzivnijeg zapošljavanja i nalaženja strateških partnera i investitora u ovoj opštini u kojoj su od 2007. godine gotovo sva preduzeća propala, odnosno privatizacija je dala katastrofalne rezulate, a ni jedan krupniji investitor nije došao, niti je učinjeno dovoljno napora da se privuku oni koji bi uložili u ovu opštinu, pokrenuli proizvodnju i zaposlili značajniji broj ljudi od nekoliko desetina.
U međuvremenu, broj stanovnika u prijepoljskoj opštini između dva popisa (2002-2011. godina) manji je za skoro 4.500 ili 10,86 odsto. Ako se tome doda i podatak da je broj stanovnika između 1991 i 2002. u ovoj opštini takođe smanjen za više od pet hiljada, odnosno za 11,5 odsto, dolazimo do zaista poražavajuće slike „pustošenja“ ovog kraja i sve izraženijih i drastičnijih migracija. Taj pad broja stanovnika samo u poslednjoj deceniji dva puta je veći nego što je to na nivou države.
Potom slede podaci koji samo još više izoštravaju sliku onoga što se danas „modernim“ jezikom naziva - devastacija. Naime, broj nezaposlenih pramašio je broj zaposlenih u prijepoljskoj opštini, odnosno ukupan broj zaposlenih je 5.391, a nezaposleno je 6.650 Prijepoljaca.
Prema prošlogodišnjim podacima Republičkog zavoda za statistiku stopa nezaposlenosti u Srbiji dostigla je 22,2 odsto. A prema podacima iz februara 2010. godine Nacionalne službe zapošljavanja o kretanju na tržištu rada, opštine u kojima je zabeležena najviša registrovana stopa nezaposlenosti su Lebane (61,4 odsto), Vladičin Han (54,1 odsto), Bojnik (53,4 odsto), Batočina (52,9 odsto) i Prijepolje (52,2 odsto)!
U skladu sa zakonskim propisima, od prošle godine opštine su odgovorne za politiku zapošljavanja i kreiranje mera za smanjenje nezaposlenosti. U tu svrhu opština Prijepolje je za 2011. godinu budžetom predvidela šest miliona dinara kako bi subencionisala zapošljavanje. Tek u drugoj polovini godine, uz pomoć sredstava koja su stigla sa nivoa države, počela je realizacija Akcionog plana zapošljavanja za - 45 osoba. Zaista, šta može opština u kojoj je svaki šesti stanovnik nezaposlen?
Obrazovna struktura stanovništva ove i ovakve opštine je više nego skromna. Naime, 70 odsto radno sposobnog stanovništva ima ili osnovno ili srednje obrazovanje. Sa visokom ili višom školom je svega šest odsto ljudi u Prijepolju.
Prijepoljska privreda je gotovo potpuno nestala. Najveći broj registrovanih radnji, čak 30 odsto, bavi se trgovinom na veliko i malo, a od broja registrovanih preduzeća čak 45 odsto se bavi nekim oblikom trgovine. U okviru prerađivačke industrije, koja čini samo 14 odsto od ukupnog broja registrovanih preduzeća i radnji, čak 30 odsto je vezano za tekstilnu industriju, a sledi drvna industrija.
Slika nezaposlenosti upotpunjuje se podacima da u prijepoljskoj opštini duže od pet godina na posao čeka čak jedna trećina nezaposlenih, a od toga preko 900 nezaposlenih na posao čeka više od 10 godina.
Još sumorniji je podatak o starosnoj strukturi nezaposlenih. Naime, od ukupnog broja nezaposlonih više od polovine su ljudi koji imaju između 30 i 45 godina, odnosno oni čije su radne sposobnosti najizraženije. Ako se tome doda podatak da je čak 1555 nezaposlenih između 20 i 30 godina, onda sva dramatičnost nezaposlenosti u ovoj opštini postaje jasnija. Ljudi koji imaju najbolje godine za rad, koji bi trebalo najviše da doprinose, koji su u svojim najboljim mentalnim, reproduktivnim i svakim drugim godinama, upravo oni nemaju posla.
Prema kvalifikacionoj strukturi, najveći broj nezaposlenih je, kako se može i pretpostaviti, vezan za tekstilnu i kožarsku industriju jer je najveći broj ljudi ostao bez posla upravo u fabrikama koje su se bavile ovom vrstom proizvodnje koja je bila predominantna u strukturi prijepoljske privrede dok se o privredi još moglo i govoriti. Istovremeno, godinama, uprkos gašenju tekstilnih fabrika u Prijepolju, školovan je kadar vezan baš za tekstilnu industriju. Slede ih trgovci i ugostitelji među nezaposlenim, a iz srednjih prijepoljskih škola i dalje izlaze ovi kadrovi. Isto je i sa školovanjem odeljenja koja se vezuju za mašinstvo i obradu metala.
Očigledno je da je promena strukture srednjoškolskog obrazovanja u prijepoljskoj opštini neophodna. Međutim, to nije ni malo jednostavan posao, a znatno zavisi od planirane mreže škola na nivou države. Tu su reforme više nego spore i stanje se ne menja celu deceniju, iako su problemi evidentni. No, pitanje je šta se može uraditi u ovakvim okolnostima, gde jedna siromašna opština kao svoju „akciju“ predviđa zapošljavanje tek 80 osoba sa ovako dugog i tužnog spiska nezaposlenih ljudi.

Нема коментара:

Постави коментар